Ik heb géén verstand van financiën, maar ik weet dat er mensen zijn die heel wat grotere blunders begaan met geld dan ik. Waar ik nog wel eens maandenlang spijt heb van een uitgave met twee nullen, zijn er figuren die niet eens met hun ogen knipperen als ze er miljoenen doorheen jagen. Vaak komt dat omdat zij blunders met geld niet maken met hun eigen geld, maar bijvoorbeeld met het geld van simpele burgers als jij en ik. Overheden zijn daar ster in. Ik vermoed dat het ook een beetje ligt aan de opvoeding van die jongens en meisjes, die namens ons ons geld uitgeven. Als ik vroeger naar de kermis ging, gaf mijn vader me heel gul een kwartje en zei er dan altijd bij ‘wat je over hebt moet je terugbrengen’. Dat deed je natuurlijk nooit, maar het herinnerde je er wel aan dat je zuinig moest zijn. Nou was dat in ons gezin niet moeilijk, want je had weinig andere keuze. Mensen die onze belastingcenten uitgeven hebben daar niet zo’n last van. Om een voorbeeldje te noemen: overschrijdingen van budgetten, met name bij grote projecten. Vooral bij prestigeprojecten. Pronkstukken, die stad, streek en wethouder op de kaart moeten zetten. Dan is overschrijding meer gangbaar dan uitzondering. Tegenwoordig is dat zó standaard, dat iedereen vermoedt dat er iets fout zit, als uitgaven binnen de begroting blijven. Iedereen lijkt te weten dat de bedragen op een begroting flauwekul zijn, maar het maakt het besluit om veel te dure dingen te doen makkelijker. Neem het inschakelen van Calatrava, de beroemde Spaanse architect. Die man is wereldberoemd omdat hij overal op de wereld de prachtigste bouwwerken neerzet. Maar hij is minstens zo bekend omdat de eerste bedragen, die zijn bouwwerken volgens begroting gaan kosten, gewoon gelogen zijn. Die zijn vrijwel altijd het dubbele of meer. En dan gaat het niet om ‘een kwartje en wat je over hebt terug brengen'. In Nederland staan drie bruggen, die hij gebouwd heeft. In Haarlemmermeer. De gemeenteraad zei ja voor 5,9 miljoen, bij start bouw werd 16,4 miljoen euro beschikbaar gesteld, de uiteindelijke bouwkosten bedroegen 28,8 miljoen euro. Bovendien moest er ruim 5 miljoen euro worden uitgetrokken worden om roest te voorkomen en de drie dingen kosten jaarlijks 3 miljoen aan extra onderhoud. Niet over tutten: je hebt nu wél iets heel moois. Datzelfde overkwam over de hele wereld honderden andere opdrachtgevers van de Spaanse architect in Madrid, Luik, New York, Athene, Valencia, Dubai etc. waar Calatrava stuk voor stuk prachtige kunstwerken voor ontwierp. En alsof een verdubbeling van de bouwkosten niet genoeg was kwam daar welhaast even standaard een forse overschrijding van de bouwtijd overheen. Wie ervoor naar de rechter stapt, verliest in de regel het proces, moet netjes alles betalen en doorgaans vele miljoenen extra omdat men de architect imagoschade heeft berokkend. En niemand leert wat van al die voorbeelden. Voor Calatrava bestaat kennelijk niet zoiets als een reclamecodecommissie. Daar kan ik me over opwinden. Maar dat doe ik volgende keer.
