Net als veel andere steden en dorpen in Europa stond ook de politiek in Gulpen-Wittem zaterdag om 11 uur stil bij de situatie in Oekraïne en bij het verlangen naar vrede. In onze gemeente waren daarvoor alle partijen en een aantal vluchtelingen uit Oekraïne en een Russische familie uitgenodigd.
Na een korte toespraak van burgemeester Nicole Ramaekers werd voor het gemeentehuis de Oekraïense vlag gehesen. Dat gebeurde door de heer Kyryk, die vanuit Oekraïne gevlucht is naar onze regio en zijn kleinzoon, samen met de Russische Alina en haar dochter die al langer in ons land verblijven. Alina: ‘Ik hou nog steeds van Rusland, maar ik sta niet achter wat er nu gebeurt. Dat is verschrikkelijk. Daarvoor bied ik mijn verontschuldigingen aan’. De burgemeester legde uit waarom zij dat niet hoefde te doen.
Daarna werd in ’t Gulper Hoes het volkslied van Oekraïne gezongen. Voordat iedereen met elkaar in gesprek ging, las Jef Brauers uit Partij het volgende verhaal voor, dat bij alle aanwezigen emoties opriep:
‘Bijna 85 jaar geleden (1937) werd in Kiev in een eenvoudig arbeidershuisje Valentin Silvestrov geboren. Hij woont daar nog steeds, en hij leeft er als een kluizenaar. Hij is in de afgelopen vijftig jaar uitgegroeid tot een van de meest geliefde componisten in zijn land. Toen in november 2013 inwoners van Kiev in verzet kwamen tegen de toenmalige pro-Russische regering, was ook Silvestrov vaak te vinden op het Maidan-plein in de stad. Hij hoorde de smeekbeden van duizenden vreedzame demonstranten, hij hoorde de gedichten en liederen die gingen over een betere, eerlijkere en rechtvaardigere toekomst. Silvestrov was er óók toen een paar maanden later, in februari 2014, de eerste schoten – en doden - vielen op datzelfde Maidan-plein. Silvestov bevond zich in het oog van het geweld en begon ’s avonds bij thuiskomst bijna onafgebroken te schrijven: hymnes, gebeden en requiems. Hij had het gevoel dat hij met zijn muziek een bijdrage leverde in de strijd voor het goede. En hij bleef vertrouwen houden: in zijn land, in zijn cultuur en – dat vooral – in zijn geloof.
In Sint Petersburg, zo’n 1500 kilometer verderop, wonen de Russische Elena en de Oekraïner Dimitri elk in hun eigen klein appartement. Ze zingen beide in het kleine, beroemde Solistenkoor van de Philharmonie in Sint Petersburg, het unieke koor dat sinds 1999 al meer dan dertig concerten heeft verzorgd in de kloosterkerk in Wittem. Meestal verblijft het koor elk jaar in december een aantal weken in een hotel in onze gemeente. En in die paar weken heb ik wel altijd een aantal keren contact met deze veelal jonge mensen. Mensen zoals Elena. We spreken dan over de muziek, over de jeugd, over haar idealen en ja, soms ook over de liefde. Over één zaak heb ik nog nooit één woord met haar kunnen praten: over politiek. Dat onderwerp was, is en zal wel altijd een absoluut taboe blijven.
De dirigente van dat koor, Olga, geeft soms een stil teken van verzet. Na de inval van de Krim gaf zij de concertreis in eigen land en in Europa de titel ‘Praying vor Peace. En ze deinsde er niet voor terug om, vlak na die inval in de Krim, juist twee jonge solisten uit Oekraïne hoofdrollen te geven in die concerten. Vorige week was er nog contact met Olga.. Ze vertelde dat een grote meerderheid van het Russische volk echt geen enkele weet heeft van wat de Oekraïners, een broedervolk toch, op dit moment meemaken. Olga was intens verdrietig en bedroefd.
Terug naar Valentin Silvestrov, de onafhankelijke creatieve geest uit Kiev. Toen de Maydan-revolutie in volle gang was schreef hij ook een gebed, het indrukwekkende Pray for Ukraine, dat zeker in deze verwarrende tijd méér dan actueel is. De muziek is in al zijn eenvoud van een bijna ongekende schoonheid, een ontroerend gebed voor de Oekraïne. Maar laten we vooral ook niet vergeten dat het ook van toepassing is op veel mensen uit Rusland, die bedroefd zijn en zich ronduit schamen voor wat er nu gebeurt.
Dit is de link naar een recente uitvoering van het ‘Gebed voor Oekraïne’ van Valentin Silvestrov , gezongen door het koor van de Domkerk in Berlijn: https://youtu.be/Ne0fmGBcXTQ
