De stem | Jessica Durlacher


Inhoud

De roman begint met het huwelijk van Zelda Wagschal (veertiger) met Bor in New York op 11/9 2001 in het bijzijn van de kinderen: Philip, (uit het eerste huwelijk van Zelda) Sam en Pol. Tijdens de joodse inzegeningen vindt de aanslag op de twin-towers plaats.

Deel 1 (Hoofdstuk 1-47)
2021: Bij de inauguratie van de nieuwe Amerikaanse presidente(!) zien de familieleden van Zelda een zwarte zangeres optreden die ze herkennen. 

2005: Zelda woont met haar man Bor en haar kinderen in een luxe villa. Op een dag komt een mooie, zwarte vrouw, de Somalische en islamitische Amal in hun leven. Ze woont  in een opvang centrum. Ze wordt oppas van de kinderen. Zelf heeft ze een prachtige stem en wordt aangemeld bij het tv programma “De Stem”.  Tijdens haar optreden legt ze haar hoofddoek en traditionele kleding af. Ze maakt hiermee een statement over de strenge islam als alles bepalende godsdienst. Meteen daarna wordt ze bedreigd en duikt ze onder, met beveiliging, bij Zelda.

Philip heeft een vriendin die door een moslimjongen Kevin wordt verkracht. Hij neemt wraak en de vader van Kevin doet aangifte. Dit loopt met een sisser af. Als Philip hem daarna weer in zijn straat ziet, volgt een vechtpartij en wordt Kevin gearresteerd. Hij heeft een lang mes bij zich en Philip weet dat hij ook een dreigbrief voor Bor heeft achtergelaten.

Bor komt in talkshows op televisie om over de islam te praten. Deze verhalen zijn vaak negatief en ook hij wordt bedreigd.

Amal komt in de finale van “de Stem” Op die dag ontdekt Zelda dat Bor schulden heeft gemaakt om de beveiliging van Amal te betalen. Ze is woedend, omdat ze van niets weet en ze wil na de finale met hem praten. Maar dat komt er niet van. Amal wint de finale van "De Stem." maar als Bor in zijn eigen auto naar huis rijdt, wordt hij geliquideerd.

 Deel 2 (Hoofdstuk 48-58)
Bij Bor in de auto is een brief met een verklaring voor de aanslag gevonden. Hij wordt gestraft voor zijn uitlatingen over de islam. Zelda verhuist naar een kleiner huis, omdat ze zich de villa niet meer kan veroorloven. Philip gaat naar Israël om daar in het leger dienst te nemen.
Zelda ontmoet in een bioscoop Samir, de vader van Kevin, (die gevlucht is) en ze voelen zich tot elkaar aangetrokken en krijgen een relatie. Philip vertelt haar dat Kevin betrokken was bij de moord op Bor en dat zij de relatie moet verbreken. Samir aanvaardt het min of meer gedwongen afscheid van Zelda. Kevin maakte deel uit van een vijandige terroristische cel, die een aanslag op Amal en veel van haar fans beraamt tijdens een optreden in Jeruzalem. De Geheime Dienst heeft een einde gemaakt aan het leven van de samenzweerders (o.a. Kevin) en zo het leven gered van Amal. Als Zelda en Pol, bij Philip in Israël,  naar de inauguratie van de gekozen Amerikaanse presidente (?) kijken zien ze dat Amal het welkomstlied zingt

 

Boekbespreking


Ondanks de niet altijd positieve recensies vonden wij dit boek heel goed geschreven; een sterk verhaal dat staat als een huis. Zware thema’s worden aangesneden, en dat maakt het soms ook echt zwaar om te lezen.

Het boek is spannend omdat Jessica Durlacher af en toe iets aanstipt; vooruitblikken naar dramatische gebeurtenissen.

Je leeft mee met Zelda en Bor en je wordt meegesleurd in (wereld)conflicten. We herkennen het gevoel van Zelda die zich steeds meer ergert aan de radicale, egoïstische houding van de hautaine Amal.

We vroegen ons af tot hoever je bescherming aan iemand biedt, als je eigen gezin bedreigd wordt. Bor laat Amal onderduiken en brengt hier mee zijn gezin in gevaar.

Bor betaalt haar beveiligingskosten en komt hierdoor diep in de schulden. Zelda weet hier niets van en wij vroegen ons af of hij een geheime relatie heeft met Amal. Een eenduidig antwoord is daar niet op te geven.

Het vluchtverhaal van Amal is gebaseerd op het verhaal van Ayaan Hirsi met wie Jessica bevriend is. Dit gegeven was niet herkenbaar voor iedereen, als je niet van de vriendschap afwist. Wel herkenden we de parallel tussen Anna Frank en Amal, die ondergedoken is in een “huis achter in de tuin”.

Een van de kritieken in de media is de ongeloofwaardigheid van de personages. We herkennen dat niet en vinden allemaal de verhouding van Zelda met haar oudste zoon Philip een van de boeiendste gedeeltes van het boek. Hoewel Zelda niet begrijpt waarom haar zoon vrijwillig dienst neemt in het Israëlisch leger, blijft ze achter hem staan en heeft ze bewondering voor hem.

Vooral in het begin gebruikt Jessica lange zinnen (die je soms meer dan een keer moet lezen) die veel vragen en stof tot nadenken oproepen. Gaandeweg het boek wordt de stijl eenvoudiger. De taal is mooi, poëtisch en filosofisch, met gebruik van mooie metaforen.

Omdat het zo levensecht is geschreven, met zoveel oog voor de echte wereld en de actualiteit, met zoveel tegenslag en heftigheid, vonden we het happy end ongeloofwaardig en overbodig: Niets in dit verhaal is goed gekomen en kan haast niet goed komen, met wat er allemaal is voorgevallen en nog steeds gebeurt.

We vinden het boek een aanrader en zeker het lezen en bespreken waard.