Nijswiller is een kleine kern in de Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem.
Het ongeveer 750 inwoners tellende dorp is gelegen nabij het kruispunt van de provinciale wegen N278 (Vaals-Maastricht) en N281 (Nijswiller-Heerlen).
Het grootste gedeelte van het dorp ligt ten noorden van de Rijksweg N278.

Tijdens de Romeinse tijd – we maken een sprong van 4500 jaar – bevonden zich in onze contreien talloze villae. Er wordt door deskundigen zelfs gesproken van gemiddeld 1 villa per vierkante kilometer. Het bewijs is tot nu toe nog niet gevonden, maar kijkend naar de omgeving – Nijswiller is gelegen nabij de oude heerweg Maastricht-Aken - en kijkend naar de villae die in de omliggende dorpen gevonden zijn, is het niet onwaarschijnlijk dat zich in de omgeving van Nijswiller een Romeinse villa bevond. Ook het wegenpatroon met een loodrechte overgang over de beek zou kunnen wijzen op Romeinse aanwezigheid. Bovendien is de plaatsnaam Nijswiller terug te voeren naar woorden die reeds in de Romeinse tijd werden gebruikt. ‘Willer’ stamt van ‘villare’, weliswaar Romaans, dus later dan Romeins, maar oorspronkelijk uit het Latijn. Villare betekent ‘boerderij’ of ‘tot een landgoed behorende’. Er moet in ons dorp dus een groot landgoed of boerderij (villae) zijn geweest. Het gedeelte ‘Nijs’ in de plaatsnaam heeft betrekking op de patroonheilige van het dorp, de Heilige Dionysius. Voor zover we kunnen nagaan is de oudst bekende naamsvermelding van Nijswiller in een akte van de abdij van Burtscheid (nabij Aken) uit 1179. Men spreekt dan van ‘Wilra Sancti Dionisii’. De heemkundevereniging bezit een kopie van deze akte. Later duikt de naam weer op als St. Dionysiuswilre, Nyswylre (1718), Nieswilre/Nieswijler Bois (‘Nijswiller bos’ tijdens de Franse tijd), Nyswilre, Nyswiller en tenslotte de huidige schrijfwijze: Nijswiller, door de plaatselijke bevolking uitgesproken als ‘Nieswieler’.

Met dank aan de heemkundevereniging Nijswiller. Lees meer over de historie van Nijswiller op hun website