We mogen ons hier in ’t Mergelland gelukkig prijzen met het grote aantal kastelen dat gestrooid tussen de heuvels ligt te prijken. Of je nu in Mheer zit, in Wijlre, Schin op Geul, Eys, Valkenburg, Vaals, Maastricht, overal duiken de pareltjes op in het aan monumenten tóch al zo rijke land. Schaloen, Vaeshartelt, Eijsden, Bloemendaal, Neercanne, Cartils, St. Gerlach. Iets buiten de streek ligt een van de mooiste kastelen van Nederland: Kasteel Hoensbroek. Ik ben er laatst geweest. Die historische plek bruist van het leven. Op een doodgewone maandagmorgen zie je mensen om en in het kasteel zwerven door de ontelbare kamers, zalen, gangen, de binnenplaatsen, kelders en zolders van de hoofdbouw en de in de loop der jaren toegevoegde aanbouwen. Verliefde koppeltjes, gezinnen, genietende pensionado’s, een groep in rondleiding, ze wanen zich allemaal even de kasteelvrouwe of nemen de uitleg over de geschiedenis van dit imposante brok historie in zich op. Wat mij, ook hier, weer nadrukkelijk opvalt is dat men er aparte routes in uitgestippeld heeft waarlangs kinderen spelenderwijs het gebouw kunnen verkennen, interessante dingen kunnen raden, munten op een routekaart verdienen; met ieder ‘checkpoint’ nemen ze weer méér details in zich op over het leven van toen in het algemeen en in dit kasteel in het bijzonder. Da’s een element dat ik ook in veel musea tegenkom, de creatieve en aangepaste manier waarop kinderen, al spelend en op hún niveau aangesproken, hoor- en zichtbaar enthousiast gemaakt worden voor bijzondere stukjes cultuur. Ik wil niet klagen over mijn jeugd, integendeel, maar als ik op de binnenhof van het kasteel aan mijn koffie met vlaai zit en om me heen kijk, besef ik spijtig dat onze cultuureducatie indertijd bepaald niet veel voorstelde in relatie tot wat de huidige jeugd geboden wordt. De spijt daarover is echter al decennia verjaard dus die jaloersheid telt niet meer. Waar ik meer actueel groengeel van jaloezie van word, is de ervaring dat op zoveel van die plaatsen mensen nadrukkelijk welkom zijn op het rijkelijk aanwezige cultuurgoed. Dat heb ik als ik het kunstweekend in Cartils bezoek, zomaar ongehinderd binnenwandel in het prachtige beeldenpark van kasteel St. Gerlach, koffie met vlaai geniet op Schaloen, door de unieke kasteeltuinen van kasteel Wijlre of de expositie in kasteel Gronsveld of Rijckholt zwerf. De jaloersheid zit ‘m erin dat dat dáár overal wél kan, zelfs fors gestimuleerd wordt en dat ik, als ik in mijn eigen Gulpen naar ons pareltje naast de deur kijk, kasteel Neubourg, de poorten al decennia strak dicht en het park gesloten zijn en de boel na een miljoenenrestauratie verder verkommert. In plaats van bordjes met uitleg hangt er ‘verboden toegang’. Terwijl daar decennialang, terecht, miljoenen aan gemeenschapsgeld in gestopt zijn om het cultuurgoed te behouden. De kasteelheer, die het van de gravin heeft overgenomen, heet Dassen. Ik wil ‘m altijd een kaartje sturen ‘Groetjes uit kasteel Hoensbroek’, ‘St. Gerlach’. Dassenburchten zijn beschermd. En die bescherming kost ons wél klauwen geld, maar je mag dassenburchten niet beroeren. En dát beroert MIJ dan weer…
Meer berichten van Column
Nog voor november goed en wel gestart is, begint al jaren in heel Nederland een discussie over het feest van de Goedheiligman. Niet aangestuurd door de fabrikanten van pepern...
Het is natuurlijk niet nieuw; het verhaal van de melkboer die zijn melk aanlengde met water. Dat was in de tijd dat je gewoon bij Piet de melkboer aan de kar losse melk kocht. ...
Een gewone donderdagavond. Die we deze week opfleurden met een concertbezoek in Vaals. De mogelijkheid daartoe wordt regelmatig geboden door het CultuurFonds Wittem, dat al vel...
Meer berichten
Tijdens een feestelijke ceremonie heeft burgemeester Ramaekers op woensdag 26 november het Jongerenlintje van de gemeente Gulpen-Wittem uitgereikt aan twee uitzonderlijk betrok...
Schreeuwen, beledigen, intimideren, bedreigen? Limburg trekt een streep.
De BAGW groeit – en dat is hard nodig. Sinds maart 2025 zijn we uitgegroeid tot een sterke, kritische én opbouwende stem voor een open, eerlijke en toegankelijke lokale demo...
