Er is in ‘t zuiden historisch de nodige creativiteit aan de dag gelegd als er spoor- of tramwegen in ’t spel waren. Dat spel was meestal duur. Is nog stééds duur. L’Histoire se répète. We waren er vroeg bij toen de eerste spoorlijnen werden aangelegd. Het oudste station staat in Valkenburg. We verbonden toen dolenthousiast alles dat een beetje stad was met de plaatsjes er rondomheen. Maastricht deed dat, Aken deed dat, Luik deed dat. Het ene plan was nog ambitieuzer dan het andere. En ’t mocht wat kosten. ’t Stukje Schaesberg-Simpelveld heette niet voor niks het ‘Miljoenenlijntje’. Er groeiden zo in rap tempo verbindingen, ook tot over de grens. ’t Miljoenenlijntje was een aftakking van de lijn Sittard, Herzogenrath. We hadden ook een verbinding Maastricht-Aken. Dat werd een heuse stoomtramlijn. Die werd in 1925 geopend, was begroot op 1,6 miljoen, maar kostte 5 miljoen gulden. Dat zou nu 169,5 miljoen gulden zijn. Hij was met name zo duur geworden door de aanleg van het enorme stalen Gulpdalviaduct bij Euverem. Erger: In 1938 werd de stoomtramlijn alweer opgedoekt. Toentertijd kocht een oud-ijzerhandelaar het hele spul, inclusief dat enorme Gulpdalviaduct voor een prikkie op. Henry Edouard Dotremont heette ie. Henry was in 1905 begonnen met paard en wagen, waarmee ie de huizen langs ging. Hij kon niet lezen of schrijven, maar opbrengsten schatten kon ie als geen ander. Hij bood voor de hele tramlijn liefst 26000 meer dan de concurrenten en werd er schathemeltje rijk mee. Hij schonk van zijn gestaag groeiende welvaart veel aan Maastricht aan kunst en cultuurgoed. Maastricht brak de eigen tramlijnen af, Luik brak zijn tramlijnen af, Aken idem dito. En Henry was wel zo goed de boel op te ruimen. Nu wil Hasselt opeens een nieuwe tramlijn naar Maastricht, een nieuwe miljoenenlijn. Dat wil zeggen: alleen de plannen kostten al miljoenen. Luik dat eerst de tram aan Henry verkocht had voor een habbekrats, is nu bezig voor miljarden een nieuw tramnetwerk aan te leggen. Creatieve geesten rekenden uit dat als ze van de oude tramlijn Maastricht Vaals een recreatieve fietsroute zouden maken, ze de gemeenschap een grote dienst zouden bewijzen. Duitsers en Belgen hadden met de Venbahn, een oud spoortraject van Aken naar Luxemburg, als fietsbaan bewezen dat je zo een prachtig, makkelijk te berijden, tracé kon realiseren, voor weinig geld, geschikt voor honderdduizenden fietsers, wandelaars, families.. De plannenmakerij voor die fietsbaan ging weer snel richting nieuwe miljoenenlijn. Maar…. De één na de andere gemeente viel af: mensen protesteerden: ‘Goed plan, maar…not in my backyard’. Wéér een goed plan richting prullenbak waar veel geld en energie in gestoken is en dat over de grens wél blijkt te werken. Waarom kiepert hier élke trambaan van de rails? En blijken we achteraf niks over te houden? Behalve een miljoenenrekening? Misschien moeten er mensen aan het roer die niet kunnen lezen en schrijven, maar gewoon goed kunnen inschatten. Lui als Henry Dotremont, die uit dure trampuinhopen nog wél veel goeds voor de gemeenschap en zichzelf genereerde. Maar ja: Henry was wel slimmer. Maar Henry is dood.
