Prikkels! te over
Van 10 tot 13 maart was er op ’t Sophianum in Gulpen vier dagen lang (6 voorstellingen, 2000 bezoekers) schoolcabaret. Al tientallen jaren een gegarandeerd kijk- en luisterfeest. Ditmaal: ‘PRIKKELS!’ Ook deze keer schreef Ruud Verhoeven een recensie. Lovender dan ooit:
Een enorme groep leerlingen, docenten, medewerkers, ouders leverden traditiegetrouw, na maanden voorbereiding vóór en achter de schermen, een explosie van kunst in vele vormen. Zo’n intro doet bijna vermoeden dat ik nu kan volstaan met ‘het was als vanouds’, ‘het was weer fantastisch’. Ik hoef hier ook niet meer te herhalen dat het Sophianumcabaret veel méér is dan goed toneel brengen en geweldige muziek, dans en film presenteren. Veel van de betrokkenen stijgen bij de productie en presentatie vaak boven zichzelf uit; alleen of samen groeien ze in wat ze kunnen en durven. Dat wéét u al. Dat maakt schoolcabaret voor menigeen tot een leer- en ontwikkelmoment dat belangrijker is dan de lesstof van menig vak. Na zoveel jaren, zeg ik ook daarmee niks nieuws. Ook anderen, ouders, begeleiders, de directeur voorop, onderkennen dat bijzondere belang. Geef ik dus nu de crew weer een pluim voor de zeer geslaagde uitvoering en laat ik het daarbij? Nee. Er was dit jaar wel degelijk veel bijzonders met dat cabaret.
Corona
Te beginnen met corona. PRIKKELS! had al in 2021 moeten plaatsvinden, maar vlak voor de uitvoering zette dat virus een streep door de rekening. Sterker; tijdens de hele voorbereidingstijd had corona al zand in de machine gegooid. Uitgevallen repetities, verbod om gezamenlijk te repeteren, uitval door ziekte. Dat had een deuk in de motivatie en/of de haalbaarheid kunnen slaan. Er was niets van te merken. Wat mij dit jaar opviel, was juist dat de vaart, de vondsten, het samenspel en de individuele prestaties niet alleen volop aanwezig waren, maar dat ze dit keer juist méér dan anders straalden. Kennelijk had de tegenwind alle betrokkenen een stimulans opgeleverd om het uiterste van hun kunnen tevoorschijn te toveren.
Sterren
Natuurlijk waren er ook dit jaar weer sterren. Het publiek, medeleerlingen, ouders en ‘aanhang’ herkenden die feilloos en in het applaus voelde je de bewondering. Je bent geneigd om brugklasser (!) Lukas op toneel, in verschillende glansrollen, eruit te tillen, Floor die je op een werkelijk perfecte manier zingend ‘populaijer’ maakt met een Goois accent, Keve en Tycho met hun virtuoze trompet- en bugelspel, Nina met haar ‘Begging’-dans; ik kan er nog een paar moeiteloos achteraan noemen, Dat doe ik niet. Natuurlijk waren die goed, natuurlijk waren het ‘krenten uit de pap’, maar… DAT was nou net het bijzondere aan PRIKKELS!: het was een voortdurende aaneenschakeling van bijzondere talenten. Méér dan in voorgaande afleveringen. Maar Ayla, Ilse, Zimra, Jennifer, Lieke en Deliana gaven in hun perfecte solo’s niet alleen stuk voor stuk een eigen benadering, die precies paste. Als die stemmen zich samenvoegden, ontstond er een dijk van een koor. Had je in voorgaande afleveringen een páár uitschieters, ditmaal regende het talenten, bijvoorbeeld in a Million Dreams en in Mamma Mia. Wél jammer dat mijn hoop dat de prachtige jongensstemmen van vorig cabaret méér zangers zou lokken, niet bewaarheid is. Eenzelfde hoop had ik vorig maal ook bij de dans. Ook dáár lieten de heren het helaas juist afweten, maar wat de dames daarvoor in de plaats brachten, was een grandioze voortzetting van de groei in de dans.
Juweeltjes
Girl Bo$$ begint met de exact synchrone passen van de startende danseres, de groep laat die, al even synchroon, overvloeien; elke pas elke beweging exact gelijk. Een volgend moment flitsen ze naar steeds een ander kijktableau met ieder een heel eigen rol, waarmee de dans een juweeltje wordt, die je van mij perfect mag noemen. Maar juweeltjes glanzen niet als de belichting niet klopt, als het gelegenheidsorkest in de donkere orkestbak niet gegroeid was tot sfeermaker van de avond, de schimmen die in ’t donker op het juiste moment niet het juiste decorstuk plaatsten. Geen juweeltjes zonder hen.
Veelzijdig
En als ik zie wat in thema’s, met name ook via toneel, aan variatie geboden wordt, is er wel degelijk een dimensie toegevoegd: humor, kritiek, gevoelens, stellingnames, ontroering; ze lagen door de hele voorstelling heen vervlochten. Ze namen je moeiteloos mee naar de meest uiteenlopende situaties. De persconferentie met z’n hilarische woordverbasteringen, die nog aan kracht wonnen door de ‘vertalingen’ in gebarentaal op de achtergrond, waren bepaald niet de enige aanleidingen tot daverende lachsalvo’s. Als op een ander moment het ‘zuster!’, ‘zúster!’ vanuit het zorgcentrum in de zaal neerdaalt en het publiek muisstil valt als het krakende ‘Lang wil ik niet leven’ klinkt, zijn dat voorbeelden van de veelzijdigheid die PRIKKELS! op de zaal afvuurt. In razend tempo. Poëzie, ontroering, ongemak, loltrappen, karikaturen, bloedserieuze beschouwingen. De start schildert in film razendsnel de maatschappelijke ontwikkelingen van nu, docentes zetten in staccato de ervaringen en eigenaardigheden uit hún jeugd daar tegenover. De docenten relativeren zichzelf trouwens ook dit keer moeiteloos en vlechten, dwars door de avond, een rode draad van hun eigen ‘Wie is de Mol?’ Als klapstuk brengen ze een grandioze, angstaanjagende Michael Jacksons’ Thriller.
Kwaliteit met toekomst
Alles gebeurt met een niet aflatende zorg voor detail in de ondersteuning, perfect doorlopend stil spel bij hen die even niet in de picture staan, loepzuivere harmonie in backing, uitgekiende belichting, waarin ze bijvoorbeeld een soliste letterlijk in rook laten opgaan aan het eind van een scene. Het was er allemaal. En klopte. Een hele avond lang. Als u er niet was, hoop ik dat dit inspireert om volgende keer wel te gaan. Te meer omdat dat een speciale jubileumeditie wordt, waarin sterspelers van vroegere edities terugkeren, waarvan er velen inmiddels de weg naar professionele podia gevonden hebben. Uit PRIKKELS! komen daar zéker veel bij. Ik ben blij dat ik ze nu al gezien en gehoord heb.
Ruud Verhoeven
