Adieje is nou niet ’t meest voor de hand liggende woord om het nieuwe jaar te starten. Het heeft meer te maken met een vaarwel als met een aantreden. Het heeft dan ook niks met dat nieuwe jaar te maken, maar met het begrip afscheid. Volgende vraag kan dan onmiddellijk zijn ‘Ga je weg of zo?’ Antwoord: ‘nee’. Waarom dan nu over afscheid beginnen? Simpel: omdat het woord adieje mij, komende uit Midden-Limburg, intrigeert. Wij kenden dat in de hoger gelegen gebiedsdelen van Limburg niet. Daar zei men ‘Hoije’ of iets van gelijke strekking. Ik spreek geen Limburgs, althans geen fatsoenlijk Limburgs. Ik ben Nederlandstalig opgevoed, heb mijn pubertijd in Tilburg doorgebracht en nadien een baan gekregen in Zuid-Limburg, waarin ik ’s morgens vergaderde in Bunde, ’s middags in Eijsden en ’s avonds in Vaals. Dan leer je geen dialect, dan verzamel je een miesjmasj. Maar je leert wat fijngevoelige verschillen te onderkennen. Dat ‘Hoije’ naarmate je meer naar het Midden-Limburgse westen schuift langzaam overgaat naar ’t Brabantse ‘Houwdoe’, drukt je des te meer op een heel opvallend onderscheid tussen het afscheid nemen in Midden-Limburg en Zuid-Limburg. Zuid-Limburgers laten hun vaarwel veel definitiever klinken dan hun noorderlijker soortgenoten. Hoije heeft iets van ‘Houw je! ’t Ga je goed!’ Da’s een stuk minder rigoureuzer, dan ‘Adieje’, dat meteen refereert aan ‘Adieu’, ‘tot bij God’. Me dunkt dat dat wat minder ruimte openlaat voor de mogelijkheid dat je elkaar nog zult terugzien. En dat gevoel leeft in héél Zuid-Limburg, de lokale verschillen zitten meer in de manier waarop ze ’t schrijven en/of uitspreken; in Gulpen is het ‘Adieje, hè’, waar Kerkrade ’t houdt bij ‘Adieë, wah’, maar ze bedoelen precies ’t zelfde ‘tot ziens bij God’. En overigens is dat ‘wah’ voor Kerkrade niet verwonderlijk, die zeggen bij álles ‘wah’ dus ook bij begroeten. Een Kerkraadse hond blaft ter begroeting ‘Waf, wàh’. Maar het gaat om die verwijzing naar God. Ergens diep zit bij de zuiderling de gang naar de Heer er toch wat méér ingebakken. In de 50 jaar die ik er inmiddels woon, weet ik dat het niet noodzakelijk hoeft te betekenen dat de Zuiderling echt Godsvruchtiger is. Ik weet dat ze toch ook wel best vaak het heil in wat wereldser zaken zoeken. Toch zit die bestemming richting Hemel hier wat nadrukkelijker ingebakken in het dagelijkse leven. Ik woon zelf in Gulpen tegen één van de flanken van het dal, waarin ’t plaatsje gebouwd is. Vanaf de Ingbergracht moet je een eind omhoog om bij onze straat te komen. Borden langs de Ingbergracht vertellen je dat je in die richting naar het zorgcentrum gaat. Me dunkt toch ook al een beetje nadrukkelijker richting Hemel. Daaronder hangt een bord ‘Mortuarium’, dat aan die richting al een behoorlijker definitiever draai geeft. Daaronder hangt het bord ‘Algemene Begraafplaats’, waarmee de tocht naar de Hemel toch wel heel concrete vormen aanneemt. Alle wijzers staan hier eindbestemming God. En ik woon halverwege. ‘Adieje’ is hier dus duidelijk meer op z’n plaats dan ‘Hoije’. Adieje!
Meer berichten van Column
Nog voor november goed en wel gestart is, begint al jaren in heel Nederland een discussie over het feest van de Goedheiligman. Niet aangestuurd door de fabrikanten van pepern...
Het is natuurlijk niet nieuw; het verhaal van de melkboer die zijn melk aanlengde met water. Dat was in de tijd dat je gewoon bij Piet de melkboer aan de kar losse melk kocht. ...
Een gewone donderdagavond. Die we deze week opfleurden met een concertbezoek in Vaals. De mogelijkheid daartoe wordt regelmatig geboden door het CultuurFonds Wittem, dat al vel...
Meer berichten
Tijdens een feestelijke ceremonie heeft burgemeester Ramaekers op woensdag 26 november het Jongerenlintje van de gemeente Gulpen-Wittem uitgereikt aan twee uitzonderlijk betrok...
Schreeuwen, beledigen, intimideren, bedreigen? Limburg trekt een streep.
De BAGW groeit – en dat is hard nodig. Sinds maart 2025 zijn we uitgegroeid tot een sterke, kritische én opbouwende stem voor een open, eerlijke en toegankelijke lokale demo...
